بچه ها فصل11زیست سوم ی نمودارداره راجع به چرخه جنسی زنان...یکی از بچه ها سوال پرسیده بود ازش براش ی سری نکات اماده کرده بودم گفتم بذارم شماهم بخونید...امیدوارم مفید باشه.
نظرتونم بگین...
چجوری این نمودار خفن رو یاد بگیریم؟!
همه میدونیم که هرسال حداقل یک سوال ازین نمودار میاد...پس عقل سلیم میگه که موبه موی این نمودار را یاد بگیریم
ولی سخته..میدونم...براخودمنم سخت ترین قسمت تو کل زیستا-حتی از وراثت!!-همین نمودار بود:)
ولی کار نشد نداره..انقدر تکرارش کردمو خوندمو تست زدم تا بالخره اینجارو هم رام کردم: ) شد ی تیکه گلابی!!راس میگم..این نمودار اولش سخته ولی کافیه باش دوس شی....
پیشنهاد من اینه:اول از همه باید شما بدونید که این شکل متعلق به دو چرخه مستقل ازهم است
1-چرخه قاعدگی :تحت تاثیر هورمونهای استروژن وپروژسترون که شامل مرحله7روزه قاعدگی نیزاست
2-چرخه تخمدان:تحت تاثیرهومرمونهای LHوFSH وخودش شامل دومرحله 14روزه به نام مرحله فولیکولی ومرحله لوتئال است
باید بدونید که چرخه تخمدان مقدم برچرخه قاعدگی است وتحت تاثیر هومرمونهای مترشحه از هیپوفیزاست
..بااین حال این دوچرخه برهم منطبق هستندوازلحاظ زمانی شروع وپایان شان یکی است وحدودا28روز طول میکشد
برای به خاطر سپاری بهتر شما باید ابتدا قسمت اول نموداریعنی غلظت هورمونهارو بتونید تحلیل کنید:
1-هیپوتالاموس هورمون ازاد کننده خودرا ازاد میکند..این هورمون برسلولهای درون ریز هیپوفیز پیشین اثرمیکند وموجب ترشح دوهورون به نامهای LH-یعنی هورمون لوتئینی کننده وFSH-یعنی هورمون محرک فولیکولی-به جریان خون میشن..اینا مربوط به اوایل نمودارهستن که نمودارای زردوقرمز ی تکونی دادن به خودشون!
2-این هورمونا دوتاشون میرن به سمت تخمدان-اندام هدفشون/ولی سلولهای هدف این دوهورمون مستقیما سلولهای پیکری فولیکولی ان-خب رفتن رسیدن به سلولهای فولیکولی...یکی از این فولیکولهای موجود درتخمدان تحت تاثیر این هورمون قرار میگیره وهورمونی به نام استروزن ترشح میکنه(نموداربنفش درروزهای4-5)..این هورمون موجب افزایش حجم فولیکول میشه...
3-درابتدا که فولیکول تحت تاثیرهورمونهای هیپوفیز قرارمیگیردوشروع به ترشح استروزن میکنه این افزایش یهویی ولی کم!درمقدار استروزن موجب میشه طبق فیدبک منفی مقدارFSHوLHکاهش یابد(نمودار قرمزوزرد از اوایل چرخه تا روز11-12)
4-ولی همچنان که فولیکول بزرگتروبالغ تر میشه مقدار ترشح استروزنش هم زیاد تر میشه طوری که دیگه اوج غلظت این هورمون تقریبا روز13هست دیگه هیپوفیز نمیتونه تاب بیاره : )واونم هومرمونLHرو بیشتر ترشح میکنه واوج غلظت این دوتا هورمون هیپوفیزی هم همزمان با استروزن یعنی روز13هست.
5-این افزایش مقدارLHبی حکمت نیست وموجب بلوغ نهایی فولیکول ودرنهایت پاره شدن فولیکول به همراه تخمدان وهمچنین اتمام میوزیک گامت موجود در داخل فولیکول میشود بدین ترتیب یک تخمک وارد فضای لوله فالوپ میشودبه این میگن تخمک گذاری!
تااینجا شدمرحله فولیکولی!یعنی نصف راه رو رفتی:)
5-درون خون هنوز مقدار LHبالا هست این هورمون موجب میشود تا سلولهای پیکری فولیکول که پاره شده اند رشد کنند وتوده ای زرد رنگ تشکیل دهند که همانند یک غده درون ریز عمل میکند .این مقداربالایLHدرخون همچنین باعث ترشح استروزن ویک هورون دیگر به نام پروزسترون ازاین جسم زرد رنگ میشود.عمل این هورمونها مربوط به چرخه قاعدگی است.
7-با افزایش مقدار این دوهورون بدن طبق یک خودتنظیمی منفی مقدار هورمون های هیپوفیزی رامیکاهد بنابراین از رشد فولیکولهای دیگر درمرحله لوتئال جلوگیری میشه(روز15-16)..بقای این جسم زرد نیز به بارداری فرد وابسته است..اگربارداری صورت بگیرد جسم زرد تاچند هفته ی دیگر به تولید پروزسترون ادامه میدهدودرغیراینصورت تااواسط لوتئال بزرگ شده وچون حداکثر زمان برای بارداری در یک چرخه یکی دوروز بعد تخمک گذاری است(به دلیل عمر محدود تخمک) اگر بارداری صورت نگیرد از اواسط تا انتهای چرخه جسم زرد شروع به کوچک شدن میکند تادرنهایت تحلیل برود....سخت بود؟:) تموم شد..به همین سادگی به همین خوشمزگی
موند چرخه قاعدگی ..گفتم که این چرخه تحت تاثیر هورمونهای استروزن وپروژسترون صورت میگیرد
چرخه قاعدگی مربوط به وقایع رحم است وبا کمک هورمونهای استروزن وپروزسترون رحم را برای یک قاعدگی احتمالی اماده میکند
خب اینو به نظرم بهتره از وسط !یاد بگیرین: )دراواسط چرخه تخمدان که مقدار استروژن درخون درحال افزایش است وقایعی نیز دررحم درحال رخ دادن است...یعنی همزمان با اخر خونریزی قاعدگی...
افزایش این هورمون موجب ترمیم دیواره رحم میشود واز خونریزی جلوگیری میکند پس از زمان ترشح این هورمون یعنی روزای5-6به بعد خونریزی قاعدگی کاهش میابدتا اینکه درروز7رحم به طورکامل ترمیم میابد
دیواره رحم تحت تاثیر استروزن همینطور به ترمیم وضخیم شدن ادامه میدهدتااینکه درمرحله لوتئال غلظت هورمون پروزسترون نیز افزایش یابد..مهترین هورمون درحفظ وضخامت رحم پروزسترون است بنابرین دیواره رحم به بیشترین ضخامت خود میرسد..اوج غلظت این هورمون در روزای23-24هست..وبیشترین ضخامت رحم نیز دراین روزهاست.
خب تموم شد..حالا ی سری نکات پراکنده از نمودار...
-اوج غلظت سه هورمون EST-FSH-LH کمی قبل از تخمک گذاری واواسط چرخه است ولیPRO اواخر لوتئال اوج غلظتشه
-در روزهای17و23مقدار دوهورمونESTوPROبرابرمیشه...
-تقریبا ازروز25 دیگه اروم اروم مقدار LHوFSHافزایش میابد...
-روز 14تا16بهترین زمان لقاح محسوب میشود...
آتنا